Oficjalnie zakończyła się rekultywacja Wilczej Góry. Wczoraj starosta złotoryjski Wiesław Świerczyński zatwierdził decyzję potwierdzającą, że Colas wypełnił zapisy z projektu rekultywacji. – Także jako inżynier, jestem pod wrażeniem. Po raz pierwszy widzę tak ciekawie wykonaną rekultywację z efektem zewnętrznym, czyli możliwością wykorzystania obszaru poeksploatacyjnego dla różnego rodzaju celów, m.in. rekreacji, edukacji. Myślę, że znalezienie drugiego takiego miejsca w Polsce byłoby trudne – komplementował kopalnię starosta.

We wnętrzu wygasłego wulkanu – dawnym wyrobisku kopalni bazaltu Wilcza Góra – powstał ciąg ścieżek do spacerów i wypoczynku z tarasami widokowymi, altaną, stolikami, tablicami edukacyjnymi streszczającymi procesy geologiczne, jakie doprowadziły do powstania Wilczej Góry, dzieje wzniesienia i przebieg eksploatacji od pierwszych strzałów w roku 1902 do ko zakończenia wydobycia w roku 2019. Colas zwiózł tu 42 głazy z kopalń Dolnego Śląska, tworząc skalne arboretum, gdzie można naocznie przekonać się o geologicznej różnorodności rejonu Sudetów. Część terenu wykorzystano na pumptrack i ścieżkę rowerową do ekstremalnej jazdy. Ustawiono też ścianę dla graficiarzy, gdzie mogą dać upust swej kreatywności – już pojawiły się na niej pierwsze malunki. Niestety, nie ma róży bazaltowej po stronie wyrobiska – osypała się kilka lat temu, bezpowrotnie zniszczona na skutek strzałów w rejonie filara ochronnego rezerwatu i naturalnej erozji. Ale przecięty nek dawnego wulkanu z ułożonymi w różnych kierunkach skałami wciąż robi ogromne wrażenie. Po drugiej stronie góry znajduje się rezerwat przyrody nieożywionej z mniej okazałą niż tamta, ale wciąż zachowaną różą bazaltową (niestety, mocno zasłoniętą krzakami).

Prace przy rekultywacji zajęły rok. Kosztowały kilka milionów złotych. Skomplikowała je wojna w Ukrainie, bo sprawiła, że ceny materiałów poszybowały w górę. Mimo trudności Colas dotrzymał zobowiązań.

- Dla nas to szczególny dzień – mówił Paweł Marek, dyrektor kopalni Colas na Wilczej Górze. – Parę lat temu przekonywaliśmy mieszkańców gminy Złotoryja, aby nam zaufano. Zaproponowaliśmy zmianę rekultywacji Wilczej Góry w kierunku, który właśnie zrealizowaliśmy. Deklarowaliśmy, że zostawimy po sobie żyjące miejsce, regionalną atrakcję. Różnie to przyjmowano. Jedni nam wierzyli, inni zgłaszali obawy. Dzisiaj wszyscy mogą naocznie się przekonać, że warto było nam zaufać, bo zrobiliśmy coś fantastycznego, pierwsze takie miejsce na Dolnym Śląsku i jedno z kilku w kraju.

- Jest to na pewno duży krok do tego, żeby Wilcza Góra tętniła życiem i przyciągała rzesze turystów, ale też mieszkańców Złotoryi i okolic – uważa Jan Tymczyszyn, wójt gminy Złotoryja, która chce być gospodarzem tego miejsca. – Wkrótce wraz z innymi samorządami będziemy składać wniosek o przyznanie certyfikatu UNESCO dla Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów. Wilcza Góra będzie jedną z największych atrakcji tego geoparku. Możemy podziwiać ten twór natury, który miliony lat temu wyrósł z głębi Ziemi, mając jednocześnie świadomość, że wydobyty stąd kamień został wykorzystany do budowy wielu dróg w całym kraju. Do tego jest całe bogactwo przyrody: ptaki, owady, gady, inne zwierzęta i rośliny.

Jan Tymczyszyn podkreśla, że zrekultywowana Wilcza Góra stanowi również wyzwanie dla władz jego gminy i miasta Złotoryja. Oba samorządy chcą współpracować, aby wykorzystać ten potencjał. Rodzą się plany wspólnych przedsięwzięć, które mają przyciągnąć w to miejsce mieszkańców i skłonić ich do spędzenia aktywnie kilku godzin w piknikowej atmosferze.

- Jako miasto już myślimy o drodze wzdłuż hydroforni w stronę Wilczej Góry. To się wpisuje w koncepcję włączenia do skrzyżowania przy strefie, żeby powstał alternatywny dojazd do ul. Hożej – mówi burmistrz Złotoryi Robert Pawłowski.

Wójt Jan Tymczyszyn zapowiada, że jeśli to gmina będzie właścicielem Wilczej Góry, jedne z pierwszych działań będą dotyczyć infrastruktury dla rowerzystów: rozbudowy pumptracku i powstania singletraków  Jest możliwe wsparcie z funduszy unijnych w tym zakresie i gmina Złotoryja zamierza skorzystać z tej okazji. Pilną potrzebą będzie też budowa toalet, niezbędnych, aby teren mógł służyć turystom.

- W życiu, biznesie, ważne jest zaufanie. Myślę, że firma Colas tego zaufania nie zawiodła – komentuje burmistrz Złotoryi Robert Pawłowski. – Była wójt gminy Złotoryja Maria Leśna, która kilka lat temu, gdy kopalnia złożyła wniosek o przedłużenie koncesji na wydobycie, musiała podjąć trudną decyzję, może czuć satysfakcję. Można było zostawić dziurę w ziemi, owszem, góra dzisiaj byłaby trochę większa, ale teren pozostałby pewnie zarośnięty i nie tak okazały. Miasto będzie na każdym kroku wspierać działania pana wójta, aby Wilcza Góra żyła każdego dnia i o każdej porze roku.

- Materiał, który wydobyliśmy był potrzebny. Wiele różnych rzeczy zostało z niego zbudowanych: drogi, Stadion Narodowy… – mówi Paweł Marek. – Górnictwo ze swej natury przekształca krajobraz. Ale Wilcza Góra jest fantastycznym przykładem, że w finalnym efekcie może powstać coś wartościowego. Fakt, że zostawiamy po sobie coś co będzie służyło mieszkańcom przez pokolenia, daje nam jako firmie ogromną satysfakcję.

Starosta Wiesław Świerczyński rozmawiał z wieloma specjalistami, którzy podkreślali, że tak ciekawie zrobiona, przemyślana rekultywacja w kierunku dydaktycznym i rekreacyjnym jest rzadkością.

Moje trzy grosze: Żal tylko, że turyści już nigdy nie zobaczą przepięknej róży bazaltowej, która jeszcze kilka lat temu była widoczna na neku od strony kopalni. Nie zamieszczono jej zdjęcia na tablicach edukacyjnych ustawionych w dawnym wyrobisku. Wygumkowano ją z historii Wilczej Góry, jakby nigdy nie istniała. Stała się tematem tabu. Gdyby jednak wbrew wszystkiemu ktoś chciał zachować ją w pamięci, to polecam mój tekst sprzed roku: “Rozpadła się bazaltowa róża na Wilczej Górze k. Złotoryi“. 

FOT. PIOTR KANIKOWSKI