Dzięki finansowemu wsparciu od gminy Zagrodno, Fundacja Archeo przygotowała projekt zaadaptowania XIX-wiecznego wiatraka w Radziechowie na  obserwatorium astronomiczne lub/i wieżę widokową. Urzędnicy deklarują dalszą współpracę. Gmina kompletuje dokumentację niezbędną do uzyskania pozwolenia na budowę i rozgląda się za pieniędzmi. Na wiatrak potrzeba ok. pół miliona złotych.

Pomysł wykorzystania wiatraka w charakterze wieży widokowej rzucił Mariusz Łesiuk z Fundacji Archeo. Równocześnie pojawiła się koncepcja zlokalizowania tam obserwatorium astronomicznego. Konserwator zabytków pozytywnie odniósł się do tej inicjatywy, a gmina Zagrodno, do której budowla należy, trzy miesiące temu wyłożyła 10 tys. zł na opracowanie dokumentacji projektowej.  Można było zatrudnić architekta. Efekty tej współpracy widać na poniższych wizualizacjach.

- Ze względu na ograniczoną powierzchnię użytkową wiatraka (założony na planie dwunastoboku, obiekt zwęża się ku górze), zdecydowaliśmy o wyprowadzeniu schodów na zewnątrz z poziomu pierwszego piętra – mówi Mariusz Łesiuk. -Ten krok miał na celu wygospodarowanie wolnej przestrzeni wewnątrz w celu rozwijania oferty obiektu po jego odbudowie. Montaż schodów wewnątrz z przyczyn konstrukcyjnych pozbawiłby nas cennej powierzchni użytkowej.

Dzięki takiemu rozwiazanuu znacząco zwiększy się funkcjonalność wiatraka. We wnętrzu budowli będzie można  organizować zajęcia edukacyjne, kulturalne, spotkania integrujące lokalną społeczność, itd.

Założono dwa warianty odbudowy. W pierwszym wiatrak byłby pozbawiony kopuły, co umożliwiałoby wykorzystanie go zarówno jako wieży widokowej do oglądania panoramy Pogórza Kaczawskiego, jak i w charakterze obserwatorium astronomicznego. Zdecydowanie bardziej efektownie prezentuję się z blaszanym dachem nawiązującym do wyglądu wieżyczek młynów wietrznych typu holenderskiego.

- Powstanie wieży widokowej i obserwatorium astronomicznego zupełnie nie się nie wyklucza, gdyż sam charakter obiektu sprzyja takim rozwiązaniom. Dwufunkcyjność może być też szansą na realne funkcjonowanie obiektu – dopowiada Mariusz Łesiuk. Oczywiście, gdyby zdecydowano się na wariant z obserwatorium, trzeba by zrezygnować z kopuły.

Wizja architekta spodobała się wójtowi Tadeuszowi Szklarzowi na tyle, że chce ją realizować.

- Uważamy, że to bardzo ciekawe i fajne rozwiązanie – mówi Ewelina Bachmatiuk, inspektor do spraw funduszy unijnych i zamówień publicznych w Urzędzie Gminy w Zagrodnie. – Mając projekt, kompletujemy resztę dokumentacji potrzebnej do złożenia wniosku o pozwolenie na budowę. W przyszłości chcielibyśmy przystąpić do odbudowy wiatraka.

Bez zaangażowania gminy zabytkowy wiatrak  w Radziechowie – jeden z około dwudziestu młynów wietrznych (tzw. “holendrów”), które przetrwały na Dolnym Śląsku – za chwilę obróci się w perzynę. To być może ostatnia szansa, by odbudować ruinę i zachować ją dla przyszłych pokoleń. Problem to pieniądze, ale zdaniem urzędników z Zagrodna jest szansa na pozyskanie wsparcia zewnętrznego. Gmina liczy na możliwość ubiegania się o dotację na ochronę dziedzictwa kulturowego w ramach Partnerstwa Kaczawskiego. Jesienią spróbuje szczęścia w dorocznym konkursie Ministra Kultury, dysponującego pieniędzmi na ochronę zabytków. W tym roku powinna się też pojawić możliwość zgłaszania tego rodzaju projektów do Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dlatego Ewelina Bachmatiuk jest dobrej myśli.

- Od kilku lat można zauważyć, że po okresie wegetacji wiele samorządów widzi nadzieję na rozwój i dalsze funkcjonowanie w turystyce oraz  aktywności lokalnej społeczności – komentuje Mariusz Łesiuk. – Gmina Zagrodno jest najpiękniejszą, najciekawszą gminą na Dolnym Śląsku, jednak turystyka została tu zogniskowana jedynie na zamku Grodziec, który jest niezależnym bytem, nie wpływającym na rozwój oferty turystycznej i edukacyjnej na terenie gminy. Z tej przyczyny liczmy na to, że takie działania jak rewitalizacja radziechowskiego wiatraka przyczynią się do rozwoju nie tylko samej turystyki, lecz także do zwiększonej aktywności samych mieszkańców.

FOT. PIOTR KANIKOWSKI

RYC.  PAWEŁ RAJSKI/ FUNDACJA ARCHEOLOGICZNA ARCHEO