W salach muzealnych legnickiej Akademii Rycerskiej od 13 września do końca roku będziemy podziwiać dzieła stworzone przez Jana Matejkę. Wernisaż wystawy „Matejko” już w piątek, 13 września o godzinie 17.00.

Wystawa została przygotowana we współpracy z Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Ekspozycja prezentuje blisko sto prac. Są to obrazy olejne, rysunki, szkice rysunkowe, reprodukcje drzeworytnicze i litograficzne. Obejrzymy je w siedmiu tematycznych przestrzeniach – Warsztat, Historia, Religia, Polichromia Mariacka, Portrety, Recepcja.

Zobaczymy dzieła bardzo rzadko pokazywane, m.in. przedstawienia Matki Boskiej ze Skarbca z klasztoru Paulinów na Jasnej Górze oraz Portret Jana Kochanowskiego ze zbiorów Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie.

Na wystawie zaprezentowany zostanie rysunkowy „Poczet królów i książąt polskich”. Niewątpliwie jest to zespół najważniejszych, najciekawszych i najbardziej oryginalnych prac Matejki, który ze względów konserwatorskich pokazywany jest niezmiernie rzadko. Dzieło to powstało w latach 1891-1893 na zamówienie Maurycego Perlesa, księgarza z Wiednia. Na 44 planszach artysta narysował ołówkiem naszych władców, poczynając od Mieszka I, aż po Stanisława Augusta Poniatowskiego. Artysta tworząc wizerunki tych znanych postaci historycznych, zawarł w nich swoją charakterystykę i interpretację ich panowania

Prace nad cyklem rozpoczął Matejko w lutym 1890 r. Jego sekretarz Marian Gorzkowski zgromadził w pracowni wszystkie konieczne przybory rysunkowe, gruby papier, a także tzw. pryskalnicę, służącą do fiksowania (utrwalania) gotowych prac, co zapobiegało osypywaniu się grafitu ołówka i przetarciom. Proces powstawania rysunków, które tworzone były przeważnie zgodnie z chronologią panowania władców, był żmudny. Wiele czasu zajmowało Matejce szukanie materiałów umożliwiających wierne historycznie przedstawienie ubiorów, szczegółów uzbrojenia, klejnotów koronnych.

To dzieło, w niezwykły sposób zawładnęło historyczną wyobraźnią całych pokoleń Polaków. Cykl powstał jako jedna z ostatnich prac podziwianego powszechnie mistrza malarstwa historycznego. Reprodukcje matejkowskich rysunków, przedstawiających polskich władców, zna każdy Polak – ilustrują one szkolne podręczniki, zdobią okładki zeszytów, monety, banknoty, znaczki i pocztówki.

„Poczet królów i książąt polskich” to jeden z trzech wielkich skarbów narodowych, obok „Panoramy Racławickiej” Kossaka i Styki oraz cyklu „Warszawa” Artura Grottgera, których depozytariuszem jest waśnie Muzeum Narodowe we Wrocławiu.

Do Muzeum Narodowego we Wrocławiu udało się „Poczet” pozyskać za sprawą Bolesława Orzechowicza, który w 1916 roku kupił je od wiedeńskiego wydawcy i ofiarował miastu Lwów. Skarby lwowskie po II wojnie światowej trafiły do Wrocławia i dzięki temu możemy podziwiać na legnickiej ekspozycji rysunki Jana Matejki.

Jan Matejko (1838–1893), to jeden z najważniejszych, najwybitniejszych i najbardziej znanych polskich malarzy wieku XIX, to artysta, który zawładnął polską kulturą na różnych poziomach, a jego – jak zauważył Jarosław Krawczyk, znany badacz twórczości malarza – heroiczny wizerunek trwa wciąż w zbiorowej wyobraźni.

Artysta namalował 322 obrazy olejne oraz kilkaset rysunków i szkiców. Malował przede wszystkim kompozycje historyczne, tworząc sugestywną i perswazyjną wizję dziejów Polski. Stworzył słynny cykl historyczny: Bitwa pod Grunwaldem, Kazanie Skargi, Hołd pruski, Kościuszko pod Racławicami, Batory pod Pskowem, Sobieski pod Wiedniem, Zamoyski pod Byczyną oraz wiele innych kompozycji ukazujących różne epizody polskiej historii. Malował także portrety znanych osobistości i członków rodziny. Jest autorem polichromii w kościele Mariackim w Krakowie, a także obrazów o tematyce religijnej.

Matejko był już bardzo znanym artystą w Europie i miał na swym koncie liczne trofea, kiedy otrzymał propozycję objęcia rządów w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. Funkcję tę pełnił przez dwadzieścia lat.

Jego uczniami byli m. in. Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer i Jacek Malczewski. 28 września 1979 roku Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie przyjęła imię Jana Matejki.

Źródło: Urząd Miasta w Legnicy