Na prośbę ze Starostwa Powiatowego w Złotoryi publikujemy pismo wojewody dolnośląskiego Jarosława Obremskiego skierowane do samorządów w sprawie pomocy uchodźcom z Ukrainy. Wojewoda porusza w nim bardzo ważne kwestie, dotyczące m.in. kwaterunku, pomocy społecznej, opieki zdrowotnej, edukacji itd. dla ludzi uciekających przed wojną. 

Dziękuję za zaangażowanie w wielkie wyzwanie związane z agresją Rosji na Ukrainę. Pragnę przekazać kilka informacji, które być może pomogą w państwa zarządzaniu kryzysowym:

1.Kwaterunek

A) Każdy obywatel Ukrainy, który przekroczył granicę po 24 lutego 2022 roku może być traktowany jako osoba wymagająca wsparcia instytucjonalnego. Część z nich po zameldowaniu w punkcie recepcyjnym na granicy, z pomocą transportu Straży Pożarnej lub pociągami dojeżdża na Dolny Śląsk. Wojewoda redystrybuuje ich po Dolnym Śląsku i nakazuje gminom i powiatom, w trybie art.25 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, zorganizowanie “wiktu i opierunku”. Ważne są węzły sanitarne, prysznic, WC, możliwość stołowania. Najprawdopodobniej jutro (tj. 28 lutego) przekażę Państwu, akceptowalną stawkę osobodoby. Przypuszczam, że będzie to kwota około 100-120 zł. Oczywiście ze zgłoszonych przez Państwa lokali, będę uprzywilejowywał te, które są tańsze, jeżeli nie są znacząco gorsze. Lokalna specyfika jest często taka, że jakiś przedsiębiorca oddaje przestrzeń noclegową hosteli za darmo, i faktyczne koszty obniżają się tylko do kosztów wyżywienia.

B) Dopuszczalne są rozwiązania alternatywne. Uchodźcy trafiają bezpośrednio na “Państwa terytorium”. Po zgłoszeniu do Wojewody (nawet drogą SMS), czy też do Z-cy Dyrektora Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, Pana Roberta Korzeniowskiego, wydaję na JST decyzję z art.25.

C) Art.25 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, podobnie jak dwa lata temu w temacie kwarantanny, upoważnia Państwa do roszczenia zwrotu kosztów z budżetu Państwa. Wydatki muszą być udokumentowane.

D) Na tę chwilę, proszę o sprowadzenie formalności do minimum: lista imienna, dane osobowe, paszportowe, data wjazdu na terytorium RP. Tę listę proszę przekazać Dyżurnemu Komendy Powiatowej. W dalszej kolejności via Wrocław, dane będą weryfikowane przez Straż Graniczną. Procedura uzgodniona jest z Wojewódzkim Komendantem. Zakwaterowanie w tym momencie, nie wymaga weryfikacji. Istnieje możliwość wykorzystywania statusu uchodźcy czy emigranta przez nieuprawnione osoby, jednakże liczba ta będzie minimalna. Wobec osób bez paszportów lub bez pieczęci wjazdu stosujemy procedurę zbierania oświadczeń pisemnych.

2. Rozwaga działania

Przy każdej większej katastrofie towarzyszy jej w pierwszej fazie, daleko idąca empatia przejawiająca się wielkim zaangażowaniem obywateli. Zbiórki społeczne, wolontariat. W tym miejscu, pragnę zaznaczyć jak ważnym zadaniem dla Państwa, jest odpowiedzialne i sensowne wykorzystanie tego entuzjazmu. Po pewnym czasie następuje jednak przyzwyczajenie i ograniczenie kapitału społecznego. Bardzo proszę o myślenie długofalowe i przygotowanie się na tę drugą fazę. Być może dziś, ważnym jest zbieranie pisemnych zobowiązań na późniejszy etap pomocy. Fakt złożenia własnoręcznego podpisu pod deklaracją pomocy, wnosi silniejsze poczucie odpowiedzialności. Na tę chwilę pomoc charytatywna, zbiórka żywności i wolontariat bardzo często są nadmiarowe, a nawet w pewnych miejscach utrudniająca koordynację i sprawne działanie. Jeszcze raz pragnę nadmienić, w odniesieniu do sytuacji z jaką się wszyscy zmierzamy, że pomoc ma być mądra i długofalowa.

3. Zbiórki charytatywne na rzecz uchodźców, emigrantów

Stosujemy tu zasadę pomocniczości. Na tę chwilę, nie ma racji bytu, tworzenie centralnej zbiórki we Wrocławiu, skąd odbywałaby się dalsza redystrybucja. To Państwo jako gospodarze terenu, na którym przebywają uchodźcy z Ukrainy, dokładnie znacie potrzeby, jakie wymagają zaspokojenia. Zwracacie się o pomoc do mieszkańców. Rozdzielanie darów, często drobnych spożywczych o krótkiej dacie przydatności wymagałaby powstania ogromnego centrum logistycznego. To naprawdę nie ma sensu. Oprócz pomocy instytucjonalnej dla zameldowanych u Państwa uchodźców, emigrantów, proszę o ewentualne wykorzystywanie pomocy charytatywnej na rzecz dwóch grup:

A) Ukraińców, którzy przybyli i mieszkają u ukraińskich czy polskich rodzin. Dla części z nich koszty zapewnienia dodatkowego wyżywienia, mogą być nie do udźwignięcia.
B) Ukraińskie rodziny, które mieszkają w Polsce od dawna, w których mężowie i ojcowie wyjechali na Ukrainę walczyć.

4.Pomoc dla Ukrainy

Każdy z nas ma świadomość sytuacji na polsko-ukraińskiej granicy. Po rozmowie z Wojewodą Podkarpacką, informuję, że nie są realne jakiekolwiek porozumienia dostarczania pomocy pomiędzy samorządami polskimi i ukraińskimi. Umawianie się na wymianę transportu na granicach, po prostu się nie udaje. Nieprzewidywalne jest przemieszczanie się transportu po stronie ukraińskiej. Nie ma możliwości przekazywania darów pod wskazany adres na Ukrainie. Na stronie pomagamukrainie.gov.pl będą rekomendowane rzeczy potrzebne Ukrainie, a możliwe do uzyskania w zbiórkach. Jutro (tj. 28 lutego) podczas wideokonferencji z Państwem chcę uzgodnić, by na poziomie powiatu, bądź kilku powiatów, utworzyć huby zbiórki. Akceptowalne z listy towary powinny być przygotowane poprzez spakowanie na paletę euro, nie wystawać poza jej obrys, o wysokości 180 cm i dostarczone do Wrocławia na adres który jutro Państwu udostępnię. Z tego punktu ruszą one do punktu logistycznego w województwie Lubelskim. Następnie Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Straże Graniczne będą przesyłać na Ukrainę. Mogę zaoferować pomoc w transporcie, od powiatu do Wrocławia. Każda europaleta ma mieć precyzyjną informację o zawartości.

5. Pomoc Społeczna

Pojawi się nowelizacja ustawy o cudzoziemcach z mocą wsteczną tj. od 24 Lutego 2022r. Tak by procedurę pomocy ułatwić maksymalnie. Nie zwalnia to jednak GOPS-ów i MOPS-ów od udzielania pomocy. Proszę przygotować się na okoliczności, gdy uchodźca, emigrant otrzyma tragiczne informacje z Ukrainy.

6.Służba Zdrowia

W nowelizowanej ustawie NFZ będzie zwracać koszty interwencji medycznych dla uchodźców, emigrantów od 24 lutego 2022r. Lekarze Porozumienia Zielonogórskiego zadeklarowali darmową pomoc. Proszę o korzystanie z tej deklaracji. Posiadam informacje, o wystarczających zasobach krwi od krwiodawców w Polsce i możliwości wsparcia Ukrainy. Apeluję więc o wstrzymanie się w oddawaniu krwi już teraz, biorąc pod uwagę wytyczne Narodowego Centrum Krwi, że krew może być pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn i nie częściej niż 4 razy w roku od kobiet, przy czym przerwa pomiędzy kolejnymi donacjami nie może być krótsza niż 8 tygodni. Wspomniana przerwa, może spowodować brak krwi, którą możemy przekazać Ukrainie, wtedy, kiedy o to poprosi. Emigranci mają prawo do szczepienia
i testów.

7. Edukacja

Dyrektorzy szkół znają przepisy i instrukcje obecnie obowiązujące, które dotyczą dzieci obcokrajowców. Ministerstwo Edukacji przygotowuje uproszczoną kwalifikację nauczycieli. Wśród uchodźców, emigrantów muszą być obecni reprezentacji zawodu nauczyciela. Proszę takowe osoby zgłaszać. Przygotowany jest również system zajęć wyrównawczo-językowych, co wymusza na mnie, skoncentrowanie osób z dziećmi w wieku szkolnym, w większych ośrodkach tak by nieliczne siły pedagogiczne władające językiem ukraińskim czy rosyjskim mogły uczyć sensowne ilość dzieci.

8.Rynek Pracy

Bardzo proszę o prowadzenie rozmów, z pracodawcami na Państwa terenie, o możliwości zatrudniania osób uciekających od konfliktu na Ukrainie. Umożliwi im to szybszy powrót do normalnego życia, oderwie od rozpaczy i troski o najbliższych. Będzie uproszczona procedura. Sygnalizowany jest również problem, że przebywający w Polsce Ukraińcy, posiadający konta bankowe na wschodzie mają blokowane karty. Być może warto rozważyć przejście wypłaty wynagrodzenia w gotówce, bądź wziąć pod uwagę lepszy system tj. założenie tym pracownikom kont w polskich bankach.

Źródło: Starostwo Powiatowe w Złotoryi

FOT. FACEBOOK/ JAROSŁAW OBREMSKI WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI