Ile jest odmian ogórków i dlaczego określenie ogórek zielony jest nietrafione? Które ogórki najlepiej nadają się do kiszenia, a które na małosolne i czy prawdą jest, że obierając ogórka od strony szypułki sprawiamy, że staje się gorzki? Na te i inne pytania związane z trwającym sezonem ogórkowym odpowiada dr Piotr Chohura z Katedry Ogrodnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

Polacy kochają ogórki! Mimo że zawierają niewiele substancji odżywczych (95 proc. to woda), to mają sporo soli mineralnych i dużo związków, które odkwaszają nasz organizm. Poza tym – to nasze ulubione warzywo do kiszenia!
Ogórek jest też dość prosty w uprawie. Potrzebuje jedynie dużo wody i sporo naturalnego nawozu.
– Mówiąc wprost: to warzywo, które lubi sporo wypić i zjeść – tłumaczy dr Piotr Chohura z Katedry Ogrodnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Dodaje, że choć obecnie trwa sezon na zbiór ogórków, to jest to również doskonały moment, by zasiać nowe. Dzięki temu będziemy mieli świeże ogórki we wrześniu, a nawet październiku – do pierwszych przymrozków.
Naukowiec podkreśla, że nie jesteśmy jedynymi fanami tego warzywa na świecie. – Nasze ogórki eksportowane są m.in. do Mongolii, gdzie są prawdziwym hitem. Przyjęła się tam nawet nazwa ogórek polski, która jest gwarancją najlepszej jakości – mówi.
Nasze rodzime ogórki występują generalnie w dwóch typach: gruntowy i szklarniowy. Różnią się wielkością i skórką (gruntowy jest mniejszy, a jego skórka ma liczne brodawki). Ogórki szklarniowe są znacznie większa (25-30 cm) i mają gładką skórkę. – W latach 80. uprawiało się w Polsce jeszcze większe ogórki, tzw. węże, które osiągały ponad 50 cm długości, ale konsumenci niechętnie je kupowali – opowiada dr Chohura.

Jakie ogórki do kiszenia?

Kupując ogórki w sklepie czy na targowisku warto wiedzieć, które najlepiej nadają się do kiszenia, które na tzw. ogórki małosolne, a które do konserwowania.
Zwłaszcza w przypadku ogórków kiszonych trzeba zwrócić uwagę, jakie owoce wkładamy do koszyka. Gruntowe, ciemne, z grubą skórką najeżoną licznymi brodawkami i nie za duże sprawdzą się najlepiej. Nie zmiękną po zakiszeniu i nie będą „dziurawe” w środku, bo nie wykazują tendencji do tworzenia pustych przestrzeni nasiennych.
Ogórki do konserwowania powinny być małe, jaśniejsze i z niemal gładką skórką. Do krótkiego kiszenia (małosolne) najlepiej nadają się natomiast te w typie gruntowym, ale dedykowane do szklarni. Są bowiem bardzo słodkie.

Jak obierać ogórki?

Naukowca z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu pytamy również, ile prawdy jest w powtarzanej od pokoleń radzie, że ogórka powinniśmy obierać od jaśniejsze strony w stronę szypułki, zwanej „ogonkiem”, bo dzięki temu nie będzie gorzki. Odpowiada, że faktem jest, że ogórki bywają gorzkie tuż przy ciemniejszym końcu, natomiast mitem, że sposób obierania ma wpływ na występowanie goryczy czy chroni przed jej rozprowadzeniem po całym owocu.
– To może miało sens 30 lat temu, ale nie dziś. Obecny sposób uprawy i odmiany ogórków sprawiają, że gorzki smak, za który odpowiada alkaloid kukurbitacyna nie jest wyczuwalny. W drodze hodowli odmian jej zawartość została bowiem zredukowana do minimum – mówi.
Podkreśla, że również używana przez wielu nazwa ogórek zielony jest nietrafiona.
– Ogórek to ogórek! W Polsce uprawia się tylko odmiany o zielonych owocach. Inaczej niż np. w Azji gdzie są ogórki białe i żółte – tłumaczy i dodaje: będąc precyzyjnym to to, co u ogórka jemy, jest owocem – jagodą rzekomą.

Ogórek należy do rodziny dyniowatych (jego „krewnymi” są m.in. arbuz, dynia, i cukinia). Pochodzi z północno-zachodnich Indii, z podnóża Himalajów. Jako roślina uprawna ogórek znany był już 4 tysiące lat temu w Grecji i w Rzymie. Do Polski dotarł we wczesnym średniowieczu. Ogórki kiszono już w późnym średniowieczu, ale konserwowanie tych warzyw to pomysł późniejszy – z XIX wieku.

Źródło: Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
FOT. PIOTR CHOCHURA/ UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU