Pojęcie rękojmi obejmuje ustawową, obligatoryjną odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne oraz prawne wobec kupującego. Jednak rękojmia ma również zastosowanie w innych stosunkach prawnych.

Zasadniczo, wada fizyczna oznacza niezgodność rzeczy z umową. Taka definicja została wprowadzona nowelizacją z dnia 25 grudnia 2014 r. Jeżeli rzecz kupuje konsument, a sprzedaje ją profesjonalny podmiot np. przedsiębiorca, to istnieje domniemanie, że jeżeli oznacza on dany produkt swoim znakiem towarowym i wprowadza go do obiegu, to istnieje publiczne zapewnienie, że rzecz wprowadzona do obrotu pochodzi właśnie od tego sprzedawcy.
Odpowiedzialność sprzedawcy czy producenta?
Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. – Sprzedawca nie jest też odpowiedzialny względem kupującego będącego konsumentem za to, że rzecz sprzedana nie ma właściwości wynikających z publicznych zapewnień producenta (lub tego kto się za producenta podaje), importera i dystrybutora oraz ich przedstawicieli, jeżeli zapewnień tych nie znał ani – oceniając rozsądnie – nie mógł znać lub nie mogły one mieć wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy sprzedaży, albo gdy ich treść została sprostowana przed zawarciem umowy sprzedaży – tłumaczy Bartosz Jaśkowiak, adwokat w kancelarii JKP Adwokaci we Wrocławiu. – W takim wypadku odpowiedzialność ponosi więc ten, kto dał publiczne zapewnienie – dodaje ekspert. Zatem sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi tylko za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili.
Prawa konsumenta
Jeśli występują przesłanki do uznania rękojmi, kupujący ma szereg uprawnień. Przede wszystkim może on żądać obniżenia ceny, które powinno odzwierciedlać wartość sprzedanej rzeczy Ponadto ma również prawo żądać usunięcia ujawnionej wady fizycznej np. poprzez naprawę. Gdy wada jest istotna, kupujący ma prawo odstąpić od umowy. Wada istotna to taka, która uniemożliwia korzystanie z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem. Można też żądać wymiany rzeczy na egzemplarz wolny od wad. Kupujący ma prawo wybrać dowolny sposób reklamacji.
Co ważne, na sprzedającym spoczywa ciężar poniesienia kosztów związanych z naprawą rzeczy. – Należy jednak nadmienić, że żądanie obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy nie przysługuje, jeżeli sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych uciążliwości wymieni rzecz na inną, wolną od wad – mówi Bartosz Jaśkowiak z JKP Adwokaci we Wrocławiu – W myśl przepisów kodeksu cywilnego ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę lub ten uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunął usterkę – dodaje prawnik. Sprzedawca może odmówić zadośćuczynienia żądaniu kupującego, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową rzeczy wadliwej w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo w porównaniu z drugim możliwym sposobem doprowadzenia do zgodności z umową wymagałoby nadmiernych kosztów.
Istotne szczegóły
Sprzedawca w ciągu 14 dni powinien ustosunkować się do żądania kupującego w zakresie zgłaszanych wad, a jeżeli tego nie zrobi, roszczenie kupującego uznaje się za uzasadnione. W razie wadliwego zamontowania danej rzeczy sprzedawca ma obowiązek na swój koszt ją zdemontować. Jeżeli jednak koszt demontażu danej rzeczy przewyższy koszt zamontowanego elementu, to obowiązek o którym mowa powyżej zostaje zniesiony.
Okres rękojmi wynosi 2 lata od chwili wydania towaru. Jednak w sytuacji, gdy kupującym jest konsument a przedmiotem sprzedaży – używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność ta może zostać ograniczona do jednego roku.
PODSUMOWANIE
Kupujący posiada wiele instrumentów skutecznej ochrony przed wadami fizycznymi zakupionych przedmiotów. Co do zasady, to sprzedawca ponosi odpowiedzialność za wady fizyczne, jednak tylko w sytuacji, gdy producent wprowadza rzecz do obrotu zgodnie z publicznym zapewnieniem, że towar pochodzi od niego. Sprzedawca nie jest jednak odpowiedzialny względem kupującego będącego konsumentem za to, że rzecz sprzedana nie ma właściwości wynikających z publicznych zapewnień, jeżeli zapewnień tych nie znał ani – oceniając rozsądnie – nie mógł ich znać albo nie mogły one mieć wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy sprzedaży lub gdy ich treść została sprostowana przed zawarciem umowy sprzedaży.

Źródło: More&More Marketing

FOT. More&More Marketing, Pixabay