„Paraliż – sprawa Igora Stachowiaka” Krzysztofa Kopki i Jakuba Tabisza to gorący spektakl teatru faktu stworzony w Instytucie Grotowskiego we Wrocławiu. Czerwcowa premiera tej wstrząsającej sztuki zbiegła się w czasie z wyrokiem na czterech policjantów odpowiedzialnych za śmierć dwudziestopięcioletniego wrocławianina. Jedyne przedstawienie w Legnicy w niedzielę 20 października o godz. 19.00.

Wieczorem 15 maja 2016 roku dwudziestopięcioletni Igor Stachowiak przechodził po wrocławskim rynku. Patrolujący policjanci przez pomyłkę uznali go za poszukiwanego dilera. Czteroosobowy oddział rzucił się na Stachowiaka, obezwładnił go, podduszając i rażąc paralizatorem, po czym skutego kajdankami odwiózł do komisariatu. Zaprowadzony do toalety, został zmuszony do rozebrania się, po czym sześciu funkcjonariuszy raz po raz raziło go prądem z paralizatora. Igor przestał oddychać. Cztery godziny po jego śmierci rodzice rozpoczęli walkę o pamięć po utraconym synu stykając się z ukrywaniem dowodów, mataczeniem policji i przedstawicieli władzy, fałszowaniem przebiegu wydarzeń. Wiele zrobiono, by śledztwo umorzyć, a sprawę zamieść pod dywan.

Śmierć Igora Stachowiaka wstrząsnęła mieszkańcami Wrocławia. Pod komisariatem, w którym doszło do tragedii przez kilka dni trwały zamieszki, których efektem było skazanie kilkudziesięciu osób za naruszenie nietykalności policjantów. Rok po wydarzeniach reportaż wyemitowany w “Superwizjerze” TVN, w tym nagranie filmowe z kamery paralizatora, którego funkcjonariusze użyli wobec Stachowiaka na komisariacie, wymusił poważniejsze zajęcie się sprawą. Dopiero wtedy ówczesny minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Błaszczak odwołał komendanta wojewódzkiego policji we Wrocławiu. Stanowiska stracili też komendant miejski i zastępca komendanta komisariatu, na którym doszło do tragedii.

„Premiera spektaklu miała miejsce 22 czerwca 2019 roku, a więc nazajutrz po wydaniu wyroku na czterech policjantów, którzy przyczynili się do śmierci dwudziestopięciolatka. Jeden dostał karę dwóch i pół, pozostali – po dwa lata bezwzględnego więzienia. Tytułowy “Paraliż” budzi skojarzenia nie tylko z potencjalną przyczyną śmierci, lecz także z niemocą służb państwa w wymierzaniu sprawiedliwości. Tym bardziej więc warto śledzić rozwój wypadków. Czy wyrok się uprawomocni? Czy jego surowość uwzględniła wszystkie okoliczności sprawy?” – pisał popremierowo Jarosław Klebaniuk w portalu Teatr dla Wszystkich nadając recenzji mrożący krew tytuł „Mogą z tobą zrobić wszystko”.

- Najbardziej przejmująca okazała się opowieść rodziców i to ona stanowi główny materiał dokumentalny, a zarazem podstawę scenariusza. Skoncentrowaliśmy się na tych trzech latach drogi przez mękę, wciąż niezakończonej żadnym sukcesem. Na walce o pamięć o synu. Im głębiej w nią wchodziliśmy, tym mocniejszy stawał się jej przekaz, mówiący o strasznej, rażącej niesprawiedliwości, o utracie wiary w system, który zawodził rodziców na każdym etapie – objaśnia współscenarzysta i współreżyser spektaklu Krzysztof Kopka.

„Jakub Tabisz porównuje historię opowiedzianą w “Paraliżu” z “Procesem” Kafki – prowadzone przez sąd dochodzenie i tu okazuje się rodzajem matni, z której wciąż, mimo upływu czasu, nie ma wyjścia” – zauważyła Magda Piekarska w Gazecie Wyborczej Wrocław.

Powstał spektakl wstrząsający, a jednocześnie bardzo oszczędny inscenizacyjnie z trojgiem aktorów w rolach ojca (doskonale znany legnickiej publiczności Grzegorz Wojdon), matki i dziennikarza. Jaką wersję wydarzeń obejrzymy na legnickiej Scenie Gadzickiego? Nie wiadomo. Twórcy deklarowali, że spektakl będzie ewoluował wraz z rozwojem sprawy, w której nadal wiele jest mroczną tajemnicą. Oprócz jednego. Tragedii rodziców walczących o prawdę i sprawiedliwość.

Bilet: 30 zł (ulgowy: 25 zł). Rezerwacja tel. 76 72 33 505 lub bilety@teatr.legnica.pl. Bilet można kupić także w Internecie https://teatrlegnica.interticket.pl

Grzegorz Żurawiński, @kt Legnicka Gazeta Teatralna

FOT. MATERIAŁY PROMOCYJNE TEATRU MODRZEJEWSKIEJ