Wierzę, że biskup legnicki ma szczerą wolę wyplewienia ze swojej grządki chwastu pedofilii. Jak pisują katoliccy publicyści, “przepełnia go gorliwość do sprostania nakazom Ewangelii”. Ale nie wierzę w skuteczność narzędzia, które w minionym tygodniu zaprezentował dziennikarzom i wiernym.
Pociągnijmy tę ogrodniczą metaforę. Działkowcy wiedzą, że chwasty mnożą się w różny sposób. Stosunkowo łatwo zwalczyć te, które wysiewają się z nasion, bo w ich przypadku ekspansja odbywa się na powierzchni; każdy wszystko widzi i wystarczy, że ktoś w porę wyrwie intruza z rabatki. Wyzwaniem jest pozbycie się gatunków rozprzestrzeniających się w ukryciu, poprzez zagrzebane w ziemi korzenie i rozłogi. A to one zachwaściły ogródek biskupa. To one są problemem.
W takiej społeczności jak Kościół – zorganizowanej hierarchicznie, podporządkowanej wyłącznie władzy biskupa, zamkniętej, nieufnej i unikającej społecznej kontroli – pedofilom łatwiej się ukryć niż np. w publicznej szkole czy działającym transparentnie klubie sportowym. Sprzyjała im, stosowana przez część hierarchów i do niedawna zalecana przez Stolicę Apostolską, taktyka tuszowania nadużyć seksualnych, bagatelizowania cierpienia ofiar i przenoszenia oskarżanych o molestowanie księży do innych parafii w celu “uniknięcia zgorszenia”. Osoby mówiące o doznanych krzywdach bywały traktowane przez resztę parafialnej wspólnoty jak czarne owce. Ich relacje utożsamiano często z atakiem na Kościół jako instytucję.
Ponadto nie można traktować zjawiska nadużyć seksualnych w Kościele w oderwaniu od narzuconego odgórnie celibatu, sprzecznego z naturą człowieka i stanowiącego gwałt na psychice kapłanów, braci oraz sióstr zakonnych. Testy psychologiczne, które przechodzą wszyscy klerycy na początku seminarium, mogą z grona kandydatów do kapłaństwa odsiać osoby z psychopatologiami i deficytami rozwojowymi. Ale co dalej? Zalecana w trakcie formacji modlitwa najwyraźniej nie zawsze wystarcza, by stłumić w sobie popęd seksualny oraz niemożliwe do zaspokojenia na plebanii pragnienie fizycznej bliskości z innym człowiekiem. W szczególnych przypadkach poddana represjom seksualność wyradza się w nieakceptowalne społecznie formy intymnego kontaktu z wiernymi.
„Wytyczne dotyczące ochrony dzieci i młodzieży w diecezji legnickiej” przewidują szkolenie oraz odnawiany co pięć lat certyfikat dopuszczający do pracy duszpasterskiej wśród osób małoletnich, niepełnosprawnych, bezbronnych. Jakby księża dopuszczali się nadużyć seksualnych przez nieznajomość przepisów prawa karnego i prawa kanoniczego. Jakby dopuszczali się zła z nieświadomości, że nie należy rozbierać dzieci, kąpać ich na plebanii, całować w usta, dotykać w miejsca intymne, częstować pornografią, zachęcać do masturbacji i zmuszać do obcowania płciowego. Takie założenie trąci fałszem. Oznaczałoby, że dotąd można było stawać przy ołtarzu, spowiadać ludzi, udzielać im moralnych nauk, nawet jeśli samemu nie potrafiło się rozróżnić dobra od zła. Szwankuje nie wiedza, ale wola, a ta nie zmężnieje od przechowywanego w sejfie biskupa oświadczenia.
Problem nie w tym, że pedofile są w Kościele – bo są wszędzie, w każdym środowisku. Problem w tym, że Kościół desperacko maskował ich obecność. Treść “Wytycznych” tylko częściowo daje nadzieję na pozytywną zmianę. Dokument z urzędu zaleca życzliwość i zainteresowanie dla pokrzywdzonych, co na kilometr pachnie obłudą (bo co z nieżyczliwymi i znudzonymi z natury?). W przypadku rzucanych na duchownych oskarżeń o nadużycia kuria nakazuje przekazać sprawę do zbadania biskupowi i powstrzymać się od własnych śledztw. Gdyby sprawa przedostała się do opinii publicznej zaleca: ” rozsądną rzeczą jest nie wyrażać własnych opinii czy wersji przebiegu zdarzenia ani też występować w obronie kogokolwiek”. Zbyt mi to przypomina starą koleinę. Starą koleiną nie da się iść w nową stronę.
Piotr Kanikowski
Drukuj
Email
