Inspirowany powieścią Jerzego Andrzejewskiego, choć głównie filmem Andrzeja Wajdy (ale też m.in. „Weselem” Wyspiańskiego), dramat Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk „Popiół i diament – zagadka nieśmiertelności” w reżyserii Marcina Libera to – jak pisał jeden z recenzentów – „kolejny strzał w dziesiątkę, wtrąca się i prowokuje do dyskusji”. Trzy wieczorne spektakle na legnickiej Scenie Gadzickiego w weekend 22-24 lutego o godz. 19.00.

Spektakl zrealizowany przez twórców słynnych “III Furii”, które kilka lat temu z siłą huraganu wtargnęły w krajowe życie kulturalne, zdobywając najważniejsze polskie nagrody teatralne i prowokując gorącą dyskusję na temat najnowszej historii Polaków, wydaje się kontynuacją i dopełnieniem tamtej sztuki o wojennej traumie, niezabliźnionych ranach, rozliczeniach z historią i polsko-polskiej wojnie. Wojnie, która nie tylko trwa, ale nabiera rozpędu.

Artystyczny duet Sikorska-Miszczuk i Liber postanowił przyjrzeć się Polsce na nowo, korzystając z wątków słynnej powieści Andrzejewskiego i wielkiego filmu Wajdy. Efektem jest widowiskowy, szyderczo bolesny, wręcz oszalały danse macabre wokół trumien, które dzielą Polaków. Bo rzecz dzieje się w kraju, który stał się „pułapką na żywych zastawioną przez umarłych”. Nadal rządzą nim demony przeszłości, ciągle z nimi gramy w berka i tańczymy chodzonego.

Twórcy przedstawienia gęstą siecią łowią w kulturowych odniesieniach. Szczuka recytuje poetycką klasykę Broniewskiego, bohaterowie mówią Wyspiańskim, Stańczyk ironizuje wierszem Jasia Kapeli o żołnierzach wyklętych, Hanka Lewicka śpiewa „Wiersze wojenne” Demarczyk i “Bela Lugosi’s Dead” Bauhausu. Płoną też kieliszki ze spirytusem. Tym razem w hołdzie dla twórców wyjątkowego w skali światowej zjawiska, jakim była polska szkoła filmowa.

Magda Piekarska, Gazeta Wyborcza Wrocław: “To przedstawienie jest jak pełen rozpaczy desperacki gest ludzi, którzy wciąż jeszcze wierzą w potęgę literatury, filmu, teatru. Patrzcie i uczcie się z tego wszyscy – zdają się mówić Sikorska-Miszczuk wraz z Liberem – w tekstach kultury znajdziecie ważne pytania i ostrzeżenia, których nie sposób lekceważyć.”

Katarzyna Flader-Rzeszowska, Teatr: „Zagadka nieśmiertelności” to tytuł filmu Tony’ego Scota o wampirzycy, która od wieków żywi się krwią kochanków, skazując ich tym samym na szybkie starzenie i śmierć. Kto jest według Libera ową narodową wampirzycą? Nasi zmarli? Nasza przeszłość? Polska? Kto nie pozwala nam żyć i skazuje na szybkie umieranie? Jaka siła każe nam przy każdej porażce, jak przypominają szarfy na wieńcach pod trumną Wajdy, infantylnie skandować „Polacy, nic się nie stało!”?”

Piotr Kanikowski, 24legnica.pl: ”Zaczerpnięta z Wajdy opowieść o udanym (ostatecznie) zamachu i nieudanej miłości to nie więcej niż patyk, którym Liber i Sikorska-Miszczuk manewrują w wirującym bębnie czasu. Zręcznie nawijają na nią kolejne warstwy i nieoczywiste sensy. Mówią o wielu rzeczach jednocześnie, zmieniając tonacje i nastroje. Balansują między apokaliptycznymi diagnozami a ironią; między śmiechem a śmiertelną powagą.”

Kamila Łapicka, zteatru.pl: “Tak, jak po wyjściu z filmu Wajdy, po zakończeniu spektaklu Libera, każdy musi spróbować postawić własną diagnozę, przyglądając się także sobie i swojemu postępowaniu w czasach wolności. Jedyny teatr w Legnicy po raz kolejny stawia ważne pytania w niebanalnej artystycznej formie.

Recenzje wskazują, że spektakl ma duże szanse stać się tegoroczną festiwalową wizytówkę legnickiego teatru. Najbliższa okazja już 30 marca na scenie Teatru Powszechnego w Łodzi podczas jubileuszowej, bo XXV edycji Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych.

„Popiół i diament – zagadka nieśmiertelności” Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk w reżyserii Marcina Libera na Scenie Gadzickiego Teatru Modrzejewskiej w Legnicy. Trzy spektakle od piątku do niedzieli (22-24 lutego) o godz. 19.00. Czas: 160 min. (z przerwą). Bilet 35 zł (ulgowy 28 zł), przy stolikach 40 zł. Rezerwacja tel. 76 72 33 505 lub bilety@teatr.legnica.pl. Bilet można także kupić w Internecie: https://teatrlegnica.interticket.pl.

Grzegorz Żurawiński, @kt Legnicka Gazeta Teatralna

FOT. KAROL BUDREWICZ

UWAGA! Teatr Modrzejewskiej ufundował jedno dwuosobowe zaproszenie na niedzielny spektakl. Chętni powinni zadzwonić na redakcyjny numer 784 604 641. Czekamy.