Kanał kulturalny TVP obchodzi swoje 15.lecie. Z tej okazji w niedzielę 26 kwietnia o godz. 22.10 wyemituje czarno-biały zapis sztuki “Made in Poland” Przemysława Wojcieszka. To spektakl, którego transmisja z legnickiej Sceny na Piekarach we wrześniu 2005 roku, była powrotem telewizji do bezpośrednich przekazów ze spektakli teatralnych z udziałem publiczności.

“Made in Poland” to (obok „Ballady o Zakaczawiu”) absolutny hit teatralny pierwszej dekady XXI wieku, który legnickiemu teatrowi i jego twórcom przyniósł bezprecedensową liczbę ponad 20 nagród (festiwale, konkursy, plebiscyty), wśród których były tak znaczące jak: “Laur Konrada” Festiwalu Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje 2005” w Katowicach oraz Grand Prix (przyznawane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego) XI Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej (2005). Przedstawienie doczekało się rekordowej w skali Polski liczby recenzji i omówień i – co ważne – podobało się nie tylko zawodowcom, ludziom sceny i krytykom, ale przede wszystkim publiczności.

Sztuka jest przejmującą opowieścią o poszukiwaniu własnej drogi w świecie współczesnych polskich blokowisk pełnym przemocy i zakłamania. Jej bohaterem jest zbuntowany młodzieniec (Eryk Lubos), który w drapieżnych, nowokapitalistycznych realiach nienawidzi siebie i wszystkich dookoła: “komórkowców, dresiarzy, ulizanych dup z telewizji, skurwieli z banków, pojebanych księży, psychopatów z armii, rządu, policji i biznesu”. Rzuca szkołę i ministranturę, bierze metalowy kij do ręki i wzywając do rewolucji pakuje się w kolejne tarapaty. Walkę o jego życie i duszę podejmują cierpliwy, mądry nauczyciel wyrzucony ze szkoły za pijaństwo (Janusz Chabior) oraz były misjonarz, wyśmiewany ksiądz z osiedla (Bogdan Grzeszczak).

Efektem jest historia pełna smutku i goryczy, miłości i nienawiści, głupoty zmieszanej z mądrością, w której każdy z bohaterów ma przynajmniej dwie twarze. Wszystko toczy się w cieniu idola pop-kultury Krzysztofa Krawczyka, od którego ta historia się zaczyna i na którym się kończy. W spektaklu występują także m.in.: Anita Poddębniak, Przemysław Bluszcz, Paweł Wolak, Joanna Gonschorek.

„To jedna z najciekawszych polskich sztuk o pokoleniu „no future”, prawdziwy do bólu teatr na blokach” – pisał o sztuce Wojcieszka w Gazecie Wyborczej Roman Pawłowski. „Od dawna nikt równie celnie nie przespacerował się po polskich duszyczkach – bez mitologizowania i bez taniej satyry” – dodawał w Przekroju Jacek Sieradzki. „Połączenie okrucieństwa z naiwnością w każdym regularnym teatrze brzmiałoby jak fałsz. Trafia jednak w sedno, gdy grane jest w blaszanej hurtowni lekarstw, w centrum Piekar, legnickiego blokowiska zamieszkanego przez tysiące takich ludzi, jak bohaterowie sztuki – drżących przed przemocą i hodujących w sercach małe miłości” – oceniała w Polityce Agnieszka Celeda. „To dobry teatralny thriller. Spektakl w zawrotnym, filmowym tempie opowiadający o Polakach, którzy nie mogą pozbierać się w dziwnym kapitalizmie – na skrzyżowaniu telewizyjnego kiczu i marzeń o sprawiedliwości społecznej” – zauważał w Gazecie Wyborczej Leszek Pułka.

Realizacja telewizyjna dla TVP Kultura z września 2005 roku (rok po teatralnej premierze) była pionierska. Ekipa licząca kilkadziesiąt osób, 12 kamer, dwa wozy transmisyjne, satelitarna stacja nadawcza, były tylko częścią bezprecedensowego przedsięwzięcia, jakim była transmisja tego spektaklu na żywo ze Sceny na Piekarach. W tym samym czasie na telebimach oglądali tę transmisję także mieszkańcy Piekar i widzowie w legnickim Rynku zgromadzeni w teatralnej Caffe Modjeska.

„Transmisja przedstawienia ”Made in Poland” była wydarzeniem, którym nasza telewizja może się szczycić” – napisał bezpośrednio po niej ówczesny dyrektor TVP Kultura Jacek Weksler.

Po kosmetycznym montażu spektakl pokazywany był w TVP wielokrotnie (także w 2015 roku na 10.lecie TVP Kultura). Wiosną 2007 roku właśnie ta realizacja sensacyjnie zdobyła Grand Prix Międzynarodowego Festiwalu Twórczości Telewizyjnej “Prix Visionica” we Wrocławiu pokonując kilkaset telewizyjnych produkcji z kilkudziesięciu krajów świata! Na podstawie tej sztuki kilka lat później (2010) Przemysław Wojcieszek zrealizował film fabularny pod tym samym tytułem.

Teatr Modrzejewskiej w Legnicy, Scena na Piekarach. MADE IN POLAND. Scenariusz i reżyseria: Przemysław Wojcieszek, scenografia: Małgorzata Bulanda, muzyka: Bartek Straburzyński. Premiera teatralna 21 listopada 2004, premiera telewizyjna (live) 20 września 2005 w TVP Kultura, premiera telewizyjna (wersja montowana) w TVP 2 Studio Teatralne 18 grudnia 2005. Na legnickiej Scenie na Piekarach pożegnalne spektakle (jak się okazało dwa lata później także dla tej sceny) zagrano w czerwcu 2009 roku.

Grzegorz Żurawiński, @kt Legnicka Gazeta Teatralna

FOT. TEATR MODRZEJEWSKIEJ