W ostatni piątek (11 września) w Legnickiej Bibliotece Publicznej odbyła się konferencja poświęcona legnickim Sybirakom, przygotowana przez stowarzyszenie „Pamięć i Dialog” przy wsparciu Związku Sybiraków i LBP.
Powodów jej zorganizowania było kilka. Po pierwsze, obchodzimy w tym roku 75 rocznicę pierwszych masowych deportacji obywateli Polski w głąb Związku Radzieckiego i tą konferencją oddano hołd wszystkim, którzy tam pozostali i wszystkim, którym udało się stamtąd powrócić.
Dla wielu powracających z Syberii, Kazachstanu i innych miejsc zesłania Legnica stała się nowym domem. I to był drugi powód organizacji konferencji. To dzięki ich pamięci dowiedzieliśmy się, czym były zsyłki. Dzięki nim młode pokolenie legniczan może czerpać z żywej lekcji polskiego patriotyzmu, co też czyni.
Po trzecie, tragiczne wydarzenia związane z deportacją, które były udziałem Sybiraków, przez dziesięciolecia otaczała zmowa milczenia. Sybiracy nie mogli opowiadać o swych przeżyciach. Tę wymuszoną lukę w życiorysach indywidualnych zaczęto wypełniać dopiero od początku lat 90. Reaktywował działalność Związek Sybiraków, wiele osób zaczęło spisywać wspomnienia. Nie doczekały się one jednak publikacji. To spowodowało, że celem stowarzyszenia PiD stało się badanie i popularyzowanie historii deportacji, ale sprowadzonej do wymiarów człowieka, konkretnej osoby, rodziny. Wszak wielkie wydarzenia przechodzą do historii, ale indywidualne doświadczenia najczęściej ulegają zapomnieniu. Warto je dla potomnych ocalić. Tak też się stało. Przygotowana została specjalna publikacja o legnickich Sybirakach autorstwa Marii Kubasik, której zasadniczą zawartość stanowią duże fragmenty ich wspomnień. Promocja książki odbyła się na zakończenie konferencji.
Konferencja została zorganizowana nieprzypadkowo w przeddzień odsłonięcia pomnika Zesłańcom Sybiru i w swym założeniu stanowić miała kolejny dowód pamięci, którego monumentalnym wyrazem będzie odsłaniany 17 września pomnik.
Ponad 120 obecnych na sali uczestników tego wyjątkowego spotkania powitał prezydent Legnicy Tadeusz Krzakowski. Podkreślił, że idea upamiętnienia Sybiraków była dla niego niezwykle istotna, wyrażając też wdzięczność wszystkim, którzy przyczynili się do jej urzeczywistnienia.
Konferencję otworzył wykład Juliusza Woźnego z wrocławskiego „Ośrodka Pamięć i Przyszłość” pt. Dolnoślązacy – skąd przybyliśmy i jacy jesteśmy”. Następnie głos zabrała Maria Kubasik ze stowarzyszenia PiD, która przedstawiła swe refleksje związane z lekturą wspomnień i przeprowadzonymi rozmowami z Sybirakami. O pierwszych miesiącach Działalności Związku Sybiraków w Legnicy opowiedziała zaproszonym gościom jego honorowy prezes Wanda Puchała. Osobiście wraz z rodziną przeżyła w kwietniu 1940 r. dramat deportacji. W drugiej części konferencji uczniowie z Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 3 w Legnicy zaprezentowali wyniki przeprowadzonego sondażu wśród rówieśników i fragmenty wspomnień zesłańców. Z aplauzem uczestnicy konferencji przyjęli wystąpienie Grzegorza Niemyjskiego, legnickiego artysty rzeźbiarza – twórcy monumentalnego pomnika. Artysta zapoznał zebranych z procesem poszukiwań plastycznego wyrazu dla pomnika sybirackiego i jego bogatą symboliką. Konferencję zakończyła promocja książki M. Kubasik „Legniccy Sybiracy”.
Źródło (tekst, zdjęcia): Urząd Miasta w Legnicy