W ciągu 3-4 lat samorząd województwa zapowiada budowę 1,8 tys. km tras rowerowych składających się na Cyklostradę Dolnośląską. Właśnie ruszyły konsultacje społeczne nad jej przebiegiem. Projekt szacowany na ok. 850 mln zł będzie finansowany głównie ze środków unijnych. Dylemat mogą mieć gminy, które płacą haracz stowarzyszeniu Rzeczpospolita Samorządna za ujęcie ich tras w konkurencyjnym projekcie Dolnośląskiej Autostrady Rowerowej.   

Podczas konferencji prasowej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego zaprezentwano mapę z wstępnym przebiegiem Cyklostrady Dolnośląskiej. To sieć tras rowerowych, na którą składają się międzynarodowa droga rowerowa EuroVelo z Poznania przez Wrocław, Świdnicę, Ząbkowice Śląskie do Czech, kilka dróg krajowych (w tym przecinająca Dolny Śląsk od zachodu do wschodu droga ze Zgorzelca przez Bolesławiec, Złotoryję, Legnicę, Wrocław i Oławę), kilka dróg regionalnych (np. Złotoryja – Jawor – Kamienna Góra) oraz drogi poprowadzone po zlikwidowanych liniach kolejowych (np. Złotoryja – Chojnów – Trzebnice k. Chocianowa albo Jawor – Malczyce). Trasy łączą się z drogami rowerowymi w ościennych województwach oraz w Czechach i Niemczech. Mają też umożliwiać dojechanie rowerem do stacji kolejowych, by ich użytkownicy – jeśli zechcą – kontynuowali podróż pociągami. Założono wspólny standard dla Całej Cyklostrady: drogi mają być szerokie (3 metry), bezpieczne, przejrzyście oznakowane, bez nadmiernie stromych podjazdów, by mogli z nich korzystać nie tylko wytrawni cykliści, ale też osoby starsze, niepełnosprawne, rodziny z dziećmi.

Gdzie mapy?

Z projektem można się zapoznać na stronie Instytutu Rozwoju Terytorialnego (TUTAJ LINK). Mieszkańcy i przedstawiciele samorządów mogą zgłaszać uwagi. Na stronie IRT znajdą link do mapy z proponowanym przebiegiem Cyklostrady Dolnośląskiej na Geoportalu. Poprzez Geoportal mogą zaproponować również  inny przebieg drogi. Konsultacje potrwają do 10 czerwca.

Kiedy realizacja?

- Realizacja Cyklostrady Dolnośląskiej potrwa 3-4 lata – deklaruje Tymoteusz Myrda, członek zarządu województwa. – Myślę, że pierwsze szlaki zostaną uruchomione pod koniec 2022 roku. W roku 2023 lub 2024 będzie można przejechać większością tras.

- Czekamy na uruchomienie środków z nowej persektywy finansowej Unii Europejskiej. Cyklostrada będzie realizowana dzięki tym pieniądzom – zapowiada wicemarszałek Grzegorz Macko.

Realizatorem projektu (we współpracy z gminami) ma być Dolnośląska Służba Dróg i Kolei.

Cyklostrada a DAR

Z tego, co mówi marszałek Cezary Przybylski wynika, że koncepcja Cyklostrady Dolnośląskiej zrodziła się jeszcze zanim założone przez Bezpartyjnych Samorządowców stowarzyszenie Rzeczpospolita Samorządna ogłosiło plany budowy Dolnośląskiej Autostrady Rowerowej. Trzymano ją jednak w biurku, podczas gdy prezes Rzeczpospolitej Samorządnej Krystian Kosztyła z Dariuszem Stasiakiem, członkiem zarządu stowrzyszenia, niczym akwizytorzy krążyli po wójtach, burmistrzach, prezydentach miast i radnych. Obiecywali samorządom ujęcie ich terenów w projekcie DAR, jeśli zdecydują się wstąpić do ich stowarzyszenia i płacić na jego utrzymanie niemałe składki członkowskie (w przypadku Legnicy 150 tys. zł rocznie). Mówili, że mają poparcie władz województwa, więc także gwarancję na sfinansowanie budowy DAR

We wrześniu 2020 roku marszałek Cezary Przybylski oraz szefowie kluczowych dla tego projektu instytucji – takich jak Wody Polskie, PKP S.A., Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad i Lasy Państwowe – składali podpisy pod przygotowanym przez Rzeczpospolitą Samorządną listem intencyjnym. Oficjalnie w świetle kamer, błysku fleszy, deklarowali współpracę przy budowie DAR-u. Pół roku później, gdy Bezpartyjni Samorządowcy pokłócili się między sobą, marszałek Cezary Przybylski zaczął dystansować się od niedawnych kolegów Krystiana Kosztyły, Dariusza Stasiaka, Rzeczpospolitej Samorządonej i Dolnośląskiej Autostrady Rowerowej. W marcu 2021 roku w Urzędzie Marszałkowsim Województwa Dolnoślaskiego zaprezentowano projekt pod nazwą Cyklostrada Dolnośląska.

DAR. Chcesz, to płać

- Ta koncepcja nie likwiduje Dolnośląskiej Autostrady Rowerowej, ale ją wzmacnia, bo obejmuje obszar całego Dolnego Śląska – mówi marszałek Cezary Przybylski. I przypomina, że DAR w sposób szczątkowy traktował południową część Dolnego Śląska, leżącą poza sferą wpływów Bezpartyjnych Samorządowców.

Za pieniądze na utrzymanie stowarzyszenia, władze Rzeczpospolitej Samorządnej były skłonne uzupełniać sieć o nowe odcinki. Jak ktoś chciał mieć DAR u siebie, to płacił. Tak do projektu Kosztyły i Stasiaka dołączyły m.in. Złotoryja, Legnica, Zagrodno, Chojnów. W momencie zainicjowania budowy Cyklostrady Rowerowej ten biznes się urwał. Samorządy nie muszą już opłacać się Rzeczpospolitej Samorządnej, aby nie zostać pominięte w sieci dróg rowerowych. To, co stowarzyszenie robiło za składki, samorząd województwa zrobi gratis w ramach swojej misji.

Krystian Kosztyła, prezes stowarzyszenia Rzeczpospolita Samorządna, zarzuca marszałkowi powielanie ich inicjatywy. 21 kwietnia zwrócił się do Cezarego Przybylskiego o “rzeczową dyskusję na temat finansowania infrastrukturalnych projektów rowerowych na Dolnym Śląsku i powstrzymania się od działań, których celem może być zaniechanie realizacji Projektu Dolnośląskiej Autostrady Rowerowej przez Gminy należące do Stowarzyszenia”. Ton listu jest ostry. Znalazła się w nim zapowiedź, że projekt DAR stanowi własność intelektualną stowarzyszenia i samorząd województwa nie może go wykorzystywać bez pogwałcenia praw autorskich.

W UMWD ten konflikt jest bagatelizowany.  – Cyklostrada Dolnośląska jako strategiczny projekt regionalny nie stanowi konkurencji dla projektu Dolnośląskiej Autostrady Rowerowej. Nie należy zatem rozpatrywać tej kwestii w kategorii konkurencji, czy rywalizacji; projekt samorządu województwa jest projektem inkluzywnym, zwierającym niektóre przebiegi wskazywane w projekcie Dolnośląskiej Autostrady Rowerowej, co jest nieuniknione, jak choćby w przypadku prowadzenia tras rowerowych po nieczynnych liniach kolejowych – przekonuje Michał Nowakowski, rzecznik prasowy marszałka.

Cyklostrada dla każdego

Nowakowski podkreśla, że – inaczej niż w przypadku DAR – udział w projekcie Dolnośląskiej Cyklostrady nie jest uwarunkowany członkostwem w jakimkolwiek stowarzyszeniu, czy fundacji. Ta kwestia zupełnie nie jest brana pod uwagę, gdyż automatycznie stanowiłaby wykluczenie i nierówne traktowanie podmiotów nienależących do preferowanych organizacji.

- W sytuacji stawiania warunków finansowych wobec gmin w kontekście ich przystąpienia do projektu Dolnośląskiej Autostrady Rowerowej, samorząd województwa dolnośląskiego uznał za konieczne przedstawienie projektu otwartego, transparentnego, poddanego konsultacjom społecznym, obejmującego całe terytorium województwa – dodaje Michał Nowakowski. W-  oparciu o obiektywne kryteria delimitacji długodystansowych tras rowerowych wyznaczono trasy rowerowe, których realizacja wymaga także zaangażowania finansowego gmin, lecz nie w kontekście dostępu do projektu, lecz budowy tras. Projekt Dolnośląskiej Autostrady Rowerowej jest projektem niezależnym, kierowanym przez powołaną do tego organizację, w kształcie określonym przez tą organizację i finansowanym na zasadach określonych przez tę organizację. Dolnośląska Cyklostrada jest natomiast projektem Samorządu Województwa Dolnośląskiego.

Michał Nowakowski informuje, że samorząd Dolnego Śląska jako organ powołany do reprezentacji całego regionu, będzie wspierać projekt strategiczny, istotny dla całego regionu – Dolnośląską Cyklostradę, która jest zaplanowana do sfinansowania ze środków budżetu unijnego województwa oraz innych programów europejskich (oczywiście, przy zapewnieniu wkładu własnego miny oraz województwa).

- Samorząd województwa dolnośląskiego będzie wdrażał swój projekt jako strategiczny dla regionu i nie widzi na tym etapie zagrożeń dla jego realizacji. Trasy rowerowe, które ujmowała Dolnośląska Autostrada Rowerowa były także wcześniej  rozpatrywane przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego, a zdecydowana ich większość stała się elementem Dolnośląskiej Cyklostrady – dodaje Michał Nowakowski.

Którędy droga w Legnicy?

Według projektu przedstawionego przez Instytut Rozwoju Terytorialnego Cylostrada Dolnośląska pobiegnie w Legnicy: (od strony Pątnowa Legnickiego) ul. Pawicką, wałami wzdłuż Kaczawy, ul. Łąkową nad torami, ul. Konduktorską, Nadbrzeżną, Żeglarską, dalej brzegiem Kaczawy i Al. Zygmunta Krasińskiego, ul. Lipnicką, Żytnią, Myśliwską w kierunku Dunina. Alternatywna wersja zakłada, że rowerzyści pojadą ul. Szczytnicką, Bydgoską, Leszczyńską, Pocztową, Libana, Orła Białego, 100-lecia Odzyskania Niepodległości i Borsuczą.

FOT. UMWD