Nieobsadzone latami stanowisko sekretarza gminy, nierzetelnie prowadzone księgi rachunkowe, bezprawnie wypłacane dodatki specjalne dla wysokich urzędników, naruszenie dyscypliny finansów publicznych… Po kontroli w gminie Ścinawa Regionalna Izba Obrachunkowa we Wrocławiu zarzuca burmistrzowi Krystianowi Kosztyle i jego ludziom działania niezgodne z prawem.

Opublikowane zostały wnioski z kompleksowej kontroli, jaką w styczniu lutym i marcu 2020 roku Regionalna Izba Obrachunkowa we Wrocławiu przeprowadziła w Urzędzie Miasta i Gminy w Ścinawie. Do 9 maja gmina ma czas na zgłoszenie swoich zastrzeżeń oraz wykazanie, że wykonała zalecenia pokontrolne (lub wytłumaczenie się z tych, których wykonać nie zdołała).

Lista stwierdzonych przez RIO naruszeń prawa jest długa.

Otwiera ją sprawa, o której kilkakrotnie pisaliśmy także na naszym portalu. Przez prawie 43 miesiące (od 26 sierpnia 2016 roku do 9 marca 2020 roku) gmina funkcjonowała bez sekretarza gminy, łamiąc w ten sposób Ustawę z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. Piastujący wcześniej to stanowisko Dariusz Stasiak został 26 sierpnia 2016 roku mianowany przez burmistrza szefem nowo utworzonego Departamentu Rozwoju. W takich sytuacjach ustawa każe gminom maksymalnie w ciągu 3 miesięcy przeprowadzić nabór. W ratuszu w Ścinawie świadomie zwlekano z tym aż 3 i pół roku. W tym czasie przeprowadzono tylko jeden konkurs na wakujące stanowisko. Nie wyłoniono w nim żadnej osoby na następcę Stasiaka.

Regionalna Izba Obrachunkowa we Wrocławiu wytyka urzędnikom ze Ścinawy nierzetelne prowadzenie ksiąg rachunkowych. W tym kontekście opisano konflikt pomiędzy ratuszem a spółką Tauron Dystrybucja S.A., która na podstawie umowy z 2013 roku serwisowała sieć i oświetlenie drogowe na terenie gminy. Gdy umowa wygasła, gmina nie podpisała kolejnej, uznając, że Tauron Dystrybucja S.A. za drogo sobie liczy za swe usługi. W latach 2016-2018 Tauron serwisował gminne oświetlenie bezumownie i co miesiąc przysyłał do ratusza rachunki za usunięte awarie i inne prace. Gmina nie zgadzała się z naliczanymi jej sumami, odsyłała faktury bez ujęcia ich w ewidencji księgowej i płaciła Tauron Dystrybucji “po uważaniu”. W związku z tym saldo w dokumentach rachunkowych przestało odzwierciedlać stan faktyczny. Jest nierealne i niewiarygodne. Złamana została Ustawa z 29 września 1994 roku o rachunkowości.

Kontrola wydatków bieżących urzędu wykazała, że burmistrz Ścinawy Krystian Kosztyła w latach 2018-2019 z naruszeniem prawa przyznawał dodatki specjalne dla skarbnika oraz dla inspektora ds. modernizacji i utrzymania dróg. Dodatki nie wiązały się z okresowym zwiększeniem obowiązków służbowych lub zakresu zadań, więc decyzje burmistrza były niezgodne z Ustawą o pracownikach samorządowych.  RIO wskazuje ponadto na nieprawidłowości w wynagradzaniu skarbnika gminy, kierownika Referatu Inwestycji i Rozwoju, dyrektora Departamentu Rozwoju, kierownika Referatu Funduszy Pozabudżetowych i Inicjatyw Obywatelskich oraz zastępcy kierownika Referatu Inwestycji i Rozwoju. Osoby te miały przyznane dodatki specjalne z tytułu pełnienia określonej funkcji w  powołanych przez burmistrza Jednostkach Realizujących Projekt (JRP) dla zadania pn. „Rewitalizacja Ścinawy poprzez rozwój terenów zieleni miejskiej” i „Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków oraz systemu wodno-kanalizacyjnego na terenie aglomeracji Ścinawa”. “Kontrola wykazała, że wymienionym pracownikom wypłacono dodatki specjalne w wysokościach wyższych niż wskazane w Informacjach w sprawie przyznania dodatku specjalnego.” – czytamy w wystąpieniu Regionalnej Izby Obrachunkowej. W okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2019 r. należna kwota została zawyżona w sumie o ponad 230 tysięcy złotych. Burmistrz Krystian Kosztyła twierdzi, że dodatki dla jego podwładnych zostały wyliczone zgodnie z przepisami. Problem sprowadza do omyłki w Informacjach w sprawie przyznania dodatku specjalnego. ” Stwierdzone przez kontrolujących nieprawidłowości w zakresie przyznawania dodatków specjalnych świadczą o niezachowaniu w kontrolowanej jednostce funkcjonowania skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej” – komentuje RIO.

Inny poważny zarzut wiąże się z prowadzoną w Ścinawie rozbudową i modernizacją oczyszczalni ścieków. W 2017 r. gmina zaciągnęła na ten cel 19 mln zł pożyczki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.  Zrobiła to z pogwałceniem Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, która w takich sytuacjach zobowiązuje samorządy do wcześniejszego zasięgnięcia opinii regionalnej izby obrachunkowej o możliwości spłaty ewentualnego zobowiązania. Gmina Ścinawa nie uzyskała takiej opinii z Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu. W ogóle o nią nie wystąpiła.

W wystąpieniu pokontrolnym RIO zwraca również uwagę na niewłaściwie skalkulowaną stawkę za odbiór i gospodarowanie odpadami komunalnymi w gminie Ścinawa. W związku z tym gmina była zmuszona dopłacać do systemu gospodarowania odpadami ze swojego budżetu: prawie 215 tys. zł w 2018 roku i prawie 169 tys. zł w 2019 roku. Ponadto w biuletynie informacji publicznej gminy nie opublikowano sprawozdania z realizacji programu współpracy z organizacjami pozarządowymi za rok 2018.

“Za zaistniałe w okresie objętym kontrolą nieprawidłowości i uchybienia odpowiedzialność ponoszą: Burmistrz Ścinawy – na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy o finansach publicznych oraz art. 4 ust. 5 powołanej ustawy o rachunkowości, Skarbnik Gminy Ścinawa – na podstawie art. 54 ust. 1 ustawy o finansach publicznych oraz pracownicy merytoryczni Urzędu Miasta i Gminy – zgodnie z zakresami czynności.” – pisze Regionalna Izba Obrachunkowa we Wrocławiu. Wystąpienie pokontrolne kończy się 5 zaleceniami, które powinna wykonać skontrolowana jednostka samorządu, aby dłużej nie naruszać przepisów.

Według naszych informacji, do Regionalnej Izby Obrachunkowej nie wpłynęła jeszcze odpowiedź z Urzędu Miasta i Gminy Ścinawa na wystąpienie pokontrolne. Próbowaliśmy ustalić we Wrocławiu, jakie konsekwencje grożą urzędnikom odpowiedzialnym za naruszenie prawa, ale z odpowiedzią na to pytanie trzeba poczekać do zakończenia pokontrolnych procedur. Do sprawy powrócimy.

Aktualizacja z 6.05.2020 r.: Publikujemy merytoryczne fragmenty oświadczenia burmistrza Ścinawy Krystiana Kosztyły dotyczącego wystąpienia pokontrolnego Regionalnej Izby  Obrachunkowej we Wrocławiu.  Burmistrz zapowiada w nim m.in. wszczęcie kroków prawnych wobec autorów publikacji przywłujących w mediach społecznościowych i na innych portalach wyniki kontroli RIO w urzędzie. Oświadczenie zostało opublikowane 5 maja na stroie Scinawa.pl.

 “(…) Wystąpienie pokontrolne Regionalnej Izby Obrachunkowej, w części dotyczącej dodatków specjalnych wypłaconych pracownikom Urzędu Miasta i Gminy Ścinawa, nie ma nic wspólnego ze stanem faktycznym i nie uwzględnia wyjaśnień przedłożonych w trakcie trwania kontroli. Wypłacone w badanym okresie dodatki mają swoją podstawę w regulaminie wynagradzania, o czym kontrolerzy zostali poinformowani na piśmie. W tym zakresie zostaną złożone do RIO zastrzeżenia sprowadzające się m.in. do żądania usunięcia z treści wystąpienia pokontrolnego następujących zdań:
– „Kontrola wykazała, że wymienionym pracownikom wypłacono dodatki specjalne w wysokościach wyższych, niż wskazane w Informacjach w sprawie przyznania dodatku specjalnego.”
– „W okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2019 r., kwota wypłaconych dodatków specjalnych dla wymienionych pracowników, została zawyżona o kwotę 230.668,12 zł brutto.”
Sformułowania te są absurdalne wobec braku żądania, czy też zalecania zwrotu przyznanych i wypłaconych pracownikom urzędu dodatków. W wystąpieniu pokontrolnym RIO nie zawarto również informacji o skierowaniu sprawy do organów ścigania, pomimo że w razie stwierdzenia przestępstwa ma prawny obowiązek je zawiadomić. (…) 

Przy okazji należy wyraźnie podkreślić, że przyznając i wypłacając dodatki w żaden sposób „nie pozbawiałem mieszkańców pieniędzy”. Dodatki specjalne wypłacane są bowiem ze środków unijnych, pozyskanych na realizację i obsługę konkretnych projektów. Pragnę przypomnieć, że dzięki zaangażowaniu ścinawskiego samorządu oraz pracowników magistratu w ostatnich latach gmina pozyskała blisko 130 mln złotych zewnętrznych dotacji, głównie unijnych na przedsięwzięcia realizowane m.in. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego 2014-2020 oraz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.

Z poważaniem
Burmistrz Ścinawy
Krystian Kosztyła”

FOT. RIO WROCŁAW