Wypowiadając samorządowi województwa umowę na wspólne prowadzenie Teatru Modrzejewskiej w Legnicy prezydent Tadeusz Krzakowski narobił sporo szkód: sprowokował konflikt z marszałkiem, wywołał niepokój w mieście i strzelił sobie wizerunkowego samobója. Ale koniec końców obrońcy teatru mogą mieć nadzieję, że jego pismo wyląduje w koszu. Dlaczego?

Przed 17 marca 2009 r. Teatr Modrzejewskiej w Legnicy był miejską instytucją kultury. Zanim to się zmieniło, 28 grudnia 2008 roku Rada Miejska Legnicy podjęła uchwałę, w której wyraziła wolę prowadzenia go razem z samorządem Dolnego Śląska jako wspólnej instytucji kultury. Zapisano to wprost w paragrafie 2 tego aktu: “Teatr zostanie przejęty przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego oraz prowadzony jako wspólna instytucja kultury z Miastem Legnica”.

Ta uchwała nie została nigdy uchylona. Obowiązuje nadal a prezydent jako organ wykonawczy samorządu jest zobowiązany do jej respektowania. To znaczy, że dopóki Rada Miejska Legnicy nie postanowi inaczej, Teatr Modrzejewskiej w Legnicy musi pozostać “wspólną instytucją kultury” dwóch samorządów: miejskiego i wojewódzkiego.

Także Ustawa z 25 października 1991 r. nie daje prezydentowi możliwości jednoosobowego decydowania o samorządowych instytucjach kultury (takich jak Teatr Modrzejewskiej), bo są one samorządowe, a nie prezydenckie. Decyzje w sprawie samorządowych instytucji kultury należą do rady gminy, a prezydent musi się do nich stosować.

Rada Miejska Legnicy nie podjęła uchwały pozwalającej prezydentowi Tadeuszowi Krzakowskiemu na wypowiedzenie marszałkowi Dolnego Śląska umowy w sprawie prowadzenia Teatru Modrzejewskiej jako wspólnej instytucji kultury. Prezydent nie tylko nie zwrócił się do radnych o taką zgodę, ale nawet nie poinformował ich, że chce pozbawić miasto prowadzonej przez nie instytucji kultury. O wypowiedzeniu umowy w sprawie Teatru Modrzejewskiej radni dowiedzieli się z mediów.

Na ten, prawny, aspekt działań prezydenta zwracał uwagę kilka dni temu legnicki radny Maciej Kupaj, zastrzegając jednocześnie, że nie jest prawnikiem i może się mylić. Podobne argumenty pojawiły się dzisiaj w internetowym wpisie Aliny Czyżewskiej, aktorki pracującej niegdyś m.in. w Teatrze Modrzejewskiej, i działaczki społecznej związanej z Siecią Obywatelską Watchdog oraz internetowym medium Reset Obywatelski.  “Podejmowanie decyzji jednoosobowo, skinieniem głowy i podpisem kierowanym mocą z nieba – takie rzeczy tylko w monarchii, a nie w demokratycznym państwie prawa” – pisze Alina Czyżewska. Na swoim Facebooku przeprowadza prawną analizę decyzji Tadeusza Krzakowskiego, wykazując, że prezydent Legnicy przekroczył swoje kompetencje.

Tadeusz Krzakowski ma w radzie miejskiej większość, bo skumał się z klubem Prawa i Sprawiedliwości. Ma szanse, aby przeforsować taką uchwałę na sesji. Wielu radnych o prawicowych poglądach za “teatrem Jacka Głomba” nie przepada, uważając go za siedlisko liberalizmu i antyPiS-u. Wydaje się, że prezydent za priorytet uznał utrzymanie tej sprawy aż do ostatniego dnia w tajemnicy. Wiedział, że wywoła burzę. Dlatego pierwsze “komunikaty” ratusza (post zastępcy prezydenta Krzysztofa Duszkiewicza na Facebooku i odpowiedzi udzielane przez rzecznika prasowego prezydenta Piotra Seiferta) ukrywały rzeczywisty charakter “korespondencji” z Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego. Prawdę odsłonił wieczorem Michał Nowakowski, rzecznik prasowy marszałka. I Krzysztof Maj, członek zarządu województwa, publikując dzień później w internecie skan lakonicznego, jednozdaniowego, pozbawionego uzasadnienia, wypowiedzenia umowy.

Jeśli wypowiedzenie umowy bez zgody rady miejskiej było falstartem, to teraz prezydentowi Legnicy będzie dużo trudniej sfinalizować swe zamiary. I on, i radni będą działać pod ogromną społeczną oraz medialną presją. Obrońcy teatru szykują szereg działań. Dziennikarze z lokalnych i ogólnopolskich redakcji pokazują Tadeusza Krzakowskiego w negatywnym świetle – albo jako włodarza miasta, które znalazło się w monstrualnych finansowych tarapatach,  albo jako lokalnego satrapę, który z małostkowych pobudek próbuje zniszczyć jeden z najważniejszych teatrów w Polsce. Aż trudno uwierzyć, że doświadczony samorządowiec, stary wyga kuty na cztery łapy, sam się zagnał w te maliny.

Poprosiłem Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego o ustosunkowanie się do  wątpliwości radnego Macieja Kupaja. Chcę wiedzieć, co na to prawnicy UMWD. Czy prezydent Tadeusz Krzakowski miał prawo jednoosobowo, bez akceptacji Rady Miejskiej w Legnicy, wypowiedzieć umowę na prowadzenie wspólnej instytucji kultury? Czy przesłanie marszałkowi wypowiedzenie jest skuteczne? Czekam na odpowiedź.

Piotr Kanikowski