Wielkie widowisko i spektakularna wędrówka wraz z publicznością po wnętrzach legnickiego teatru w reżyserii Łukasza Kosa po 14 miesiącach pandemicznej przerwy powraca w wyjątkowej odsłonie. Czwartkowy (10 czerwca) spektakl Teatru Modrzejewskiej zostanie nagrany, by 18 czerwca pokazać go online publiczności 41. Warszawskich Spotkań Teatralnych.

Legnicka realizacja “Fanny i Aleksander” Ingmara Bergmana z lutego 2020 roku, przez niektórych uznawana za najwybitniejsze krajowe wydarzenie teatralne ubiegłego roku, miała wyjątkowego pecha. Rozmach spektaklu, podczas którego publiczność wraz z aktorami wędruje po różnych przestrzeniach Teatru Modrzejewskiej, uniemożliwił jego eksploatację w warunkach nawet cząstkowych ograniczeń sanitarnych. Co więcej, spektakl jest niezwykle silnie wtopiony w przestrzeń i klimat dziewiętnastowiecznego budynku legnickiego teatru. Jak przekonywał reżyser Łukasz Kos był to jeden z kluczowych motywów wyboru Teatru Modrzejewskiej dla realizacji dramatu. Bez uszczerbku dla urody i wyjątkowości przedstawienia przeniesienie go w inną przestrzeń jest trudne i artystycznie ryzykowne.

Dramat Bergmana (i jego oscarowy film z 1982 roku) to historia rodzeństwa, które po śmierci ojca dostaje się pod opiekę zimnego, fanatycznego pastora. Całość łączy w sobie atmosferę baśni i sagi rodzinnej, horroru i komedii. Od scen pełnych domowego ciepła przechodzi się do dramatycznych konfliktów, ukazując świat z perspektywy najbardziej wrażliwego obserwatora – dorastającego dziecka. Konflikt świeckiej, zmysłowej, a nawet nieco rozpustnej kultury czerpiącej radość z życia skonfrontowany jest z dogmatycznie ascetycznym i rygorystycznym luteranizmem.

To jednak teatr jest głównym bohaterem opowieści, którą na legnickiej scenie wykreował zespół aktorów i realizatorów pod reżyserskim okiem Łukasza Kosa. Bohaterowie „Fanny i Aleksander” pracują w teatrze, bawią się w teatr, postrzegają świat jako teatr. Jest on dla nich naturalnym środowiskiem, azylem, miejscem, w którym wszystko, co dobre, jest możliwe, a wszystko, co złe, zostaje za progiem. Rozmach widowiska zapiera dech w piersiach.

Magda Piekarska, Dialog: “To taki teatr, o którym sądziłam, że jest już niemożliwy – w kostiumie, solidnie mieszczański, z akcją osadzoną na początku ubiegłego wieku, a jednocześnie bardzo filmowy i niosący ze sobą potencjał głębi refleksji, magii, tajemnicy i wzruszeń.”

Tomasz Domagała, domagalasiekultury.pl: ”Łukasz Kos z armią współpracowników wziął na warsztat scenariusz Ingmara Bergmana, żeby opowiedzieć o teatrze legnickim i o teatrze w ogóle. Na scenie i w różnych innych zakamarkach Teatru Modrzejewskiej dzieło słynnego Szweda staje się opowieścią totalną, a to również dlatego, że aktorzy legniccy raz grają postaci, a raz siebie samych jako aktorów. Był to jeden z ostatnich spektakli, jakie miały swoją premierę przed pandemią. I można powiedzieć, że “Fanny i Aleksander” Kosa pokazywał potęgę teatru, jego sens i jakąś jego metafizyczną esencję.”

Henryk Mazurkiewicz, Teatralny.pl: “Fanny i Aleksander” imponuje swym rozmachem, a jak na Teatr Modrzejewskiej, również swą długością. Odznacza się też wspaniałą energią i zaangażowaniem całego zespołu. Zespołu w najszerszym tego słowa znaczeniu, bo jak rzadko kiedy chce się zaliczyć do niego wszystkich technicznych, garderobianych i pracowników sceny. Nie da się nie pochwalić pracy z kamerą, tak konsekwentnej i przemyślanej, że śledzenie jej na dwóch ogromnych białych płachtach ani przez chwilę się mi nie nużyło.”

Teatr Modrzejewskiej w Legnicy. Ingmar Bergman “Fanny i Aleksander”. Reżyseria: Łukasz Kos, scenografia i światło: Paweł Walicki, kostiumy: Barbara Sikorska-Bouffał, muzyka: Dominik Strycharski, wideo: Kamil Walesiak, konsultacje dramaturgiczne: Hubert Sulima. Obsada: Magda Biegańska, Katarzyna Dworak, Gabriela Fabian, Ewa Galusińska, Joanna Gonschorek, Aleksandra Listwan, Zuza Motorniuk, Małgorzata Patryn, Anita Poddębniak, Magda Skiba, Małgorzata Urbańska, Bartosz Bulanda, Rafał Cieluch, Robert Gulaczyk, Bogdan Grzeszczak, Mateusz Krzyk, Paweł Palcat, Paweł Wolak, Łukasz Kos, Ezra Kos, Ninel Kos, Rema Kos, Mariusz Sikorski.

Pierwszy po wielomiesięcznej przerwie i jedyny w tym sezonie spektakl w przestrzeniach legnickiego Teatru Modrzejewskiej w czwartek 10 czerwca o godz. 18.00. Biletów na pandemicznie ograniczonej widowni już nie ma. Filmowa realizacja przedstawienia zostanie wyemitowana w sieci odpłatnie (wirtualny bilet 25 zł, w dniu emisji 30 zł) na platformie www.warszawskie.org w ramach 41. Warszawskich Spotkań Teatralnych 18 czerwca o godz. 19.00.

Grzegorz Żurawiński, @kt Legnicka Gazeta Teatralna

FOT. KAROL BUDREWICZ